Cavia’s zijn knaagdieren en grage eters: het is hun favoriete bezigheid. Ook zijn het gezellige kletskousen, ze hebben wel 20 verschillende geluidjes om met elkaar te communiceren. Van oorsprong komen ze uit de Andes, een bergketen in Zuid-Amerika. Ze worden gemiddeld 5 tot 7 jaar oud. Maar 9 tot 11 jaar is ook niet ongebruikelijk. De oudste cavia ooit werd 15 jaar.
Hoewel een cavia niets te maken heeft met een varken heet een vrouwtje wel een zeug en een mannetje een beer, net als bij varkens. Caviajongen worden pups of biggetjes genoemd. Cavia’s zijn prooidieren, ze schuilen dan ook graag. In een groep zijn ze het veiligste, daarom doen ze alles samen: eten, slapen, rondlopen etc. Het is dus ook beter om te kiezen voor twee of meer dieren in één verblijf. Niet alle cavia’s kunnen goed met elkaar overweg. Wij hebben veel ervaring in het koppelen van cavia’s.
Aanschaf
Neem je cavia’s als huisdier, dan zijn gezondheid en karakter de belangrijkste criteria. Daarnaast is er ook veel verschil in beharing. Je hebt gladharige, borstel, langharige, krullende, ruwharige, naakte etc. cavia’s. Op internet kun je op zoek naar de verschillende rassen, zie bijvoorbeeld: www.caviarassen.nl. Let goed op de geslachten. In veel dierenwinkels wordt dit niet goed herkend met als gevolg ongewenste nestjes. In tegenstelling tot mannelijke konijnen gaan mannelijke cavia’s vaak wel goed samen. Toch is een castraat-beer met een zeug nog steeds de beste combinatie. Ook zeugen gaan meestal beter samen dan beren onderling.
Huisvesting
Omdat cavia’s prooidieren zijn zit angst in hun natuur. Daarom hebben ze een verblijf nodig met voldoende schuilmogelijkheden. Ook hebben ze voldoende loopruimte nodig. Een hok moet minimaal 120×50 cm zijn voor twee cavia’s. Beren hebben over het algemeen meer ruimte nodig dan zeugen. Ze moeten dagelijks kunnen rennen, zich uitstrekken, eten zoeken en kunnen schuilen. Tunnels vinden ze erg leuk, en ze lopen graag langs de randen van hun hok, dus zorg dat de randen zoveel mogelijk vrij zijn.
De meeste cavia’s worden binnen gehouden, de ideale temperatuur is 18-22 graden. Maar buiten kan ook. Ze krijgen geen echte wintervacht en hebben in de winter extra voeding en elkaar nodig om op temperatuur te blijven. Cavia’s kunnen heel slecht tegen temperatuurverschillen. Neem in de winter je buitencavia dus niet voor een uurtje mee naar binnen om te knuffelen, of andersom. Pas ook op met direct zonlicht in de kooi, zeker binnen wordt een kooi dan al snel te warm en pas op met tocht. Het handigst is om de kooi minimaal 20 cm van de grond af te zetten. Tegen een muur aan (dat voelt veiliger) en op een rustige plek (niet naast de tv).
Voeding
Cavia’s zijn herbivoren (planteneters), met een gevarieerd eetpatroon. Ze eten gras, groenten, kruiden, bloemen, planten, wortels en twijgen en hebben hiervan elke dag een mengsel nodig om in goede gezondheid te blijven. Afwisseling en variatie zijn belangrijk. Ook moet hooi altijd aanwezig zijn en dient dit iedere dag vers te worden aangeboden. Net als voor mensen is ook voor cavia’s vitamine C erg belangrijk, ze maken dit niet zelf aan. In speciaal caviavoer zit altijd vitamine C, maar ook door groente, fruit of het geven van tabletjes (Roter) kun je zorgen dat ze voldoende binnen krijgen. Een overschot aan vitamine C zullen ze niet snel krijgen, dat plassen ze namelijk gewoon uit.
Geef je cavia bij voorkeur pellets en geen gemengd voer, uitgangspunt hierbij is zo’n 10-20 mg per kg lichaamsgewicht. Cavia’s drinken gemiddeld tussen de 100 en 400 ml water per dag, er zijn individueel grote verschillen en het hangt ook af van de verdere voeding. Geef iedere dag vers water. Geef geen likstenen (want teveel zout!), groente waarvan je niet weet of ze wel geschikt zijn of snoepjes (teveel suiker)! Van dergelijke dingen krijgt hij last van een gasbuik en kan binnen 1 dag sterven. Als u cavia’s bij ons adopteert krijgt u een zakje overgangsvoer mee. Bij ons zijn ze gewend dat ze dagelijks groenten krijgen.
Voortplanting
Babycaviaatjes zijn natuurlijk hartstikke schattig, dat vinden wij ook. Maar toch zijn wij ernstig tegen het zomaar fokken van cavia’s. Bij verantwoord fokken komt een hoop kijken en moet dus ook worden overgelaten aan professionals. Die weten welke cavia’s met elkaar gekruist kunnen worden en wat ze moeten doen wanneer het onverhoopt mis gaat. Helaas gebeurt het nog steeds erg vaak dat mensen een nestje nemen ‘voor de kinderen’, ‘omdat het zo leuk is’ ‘omdat mijn cavia dat eens meegemaakt moet hebben’. Mensen vergeten daarbij het belang van het dier en dat een dier geen mens is.
Cavia’s beleven geen plezier aan seks (alleen mensen en dolfijnen hebben genotsgebieden hiervoor), en ook voor een cavia is een bevalling een pijnlijke zaak, waarbij er, in handen van onkundige mensen, ook nog eens van alles mis kan gaan. Helaas komen ‘oeps’ nestjes ook nog steeds vaak voor, waarbij vaak cavia’s komen te overlijden. Meestal zijn de cavia’s gekocht bij een dierenwinkel of bij een particulier waar men niet goed heeft gezien of de cavia een beer (man) of een zeug (vrouw) was. Of hebben mensen zomaar cavia’s bij elkaar gezet.
Een beer kan een zeug alleen dekken als zij bronstig is. Met een zeug kan pas gefokt worden als ze 5 tot 10 maanden oud is (let op: ze is al vanaf 4/5 weken geslachtsrijp!). Maar als ze voor haar eerste levensjaar geen nest heeft gekregen neemt het risico op complicaties fors toe. Na het eerste levensjaar worden de bekkenbeenderen minder soepel en vergroeien na verloop van tijd met elkaar, hierdoor kunnen de jongen niet meer goed naar buiten. Is je oudere zeugje toch onverhoopt zwanger geworden? Neem zo snel mogelijk contact op met je dierenarts en maak een plan van aanpak. Lees je ook goed in, op internet is veel informatie te vinden, of vraag informatie bij ervaren caviafokkers.
De draagtijd van een cavia bedraagt maar liefst 68-72 dagen. De jongen komen dan ook helemaal ‘af’ ter wereld, ze hebben al haar, de oogjes open, en lopen meteen rond. Een nestje bestaat gemiddeld uit 2 tot 4 jongen, maar meer is ook mogelijk.
Na de bevalling is de moeder direct weer vruchtbaar en hebben dan weer hun normale cyclus. Haal de beer dus bij voorkeur al voor de bevalling bij de zeug weg en haal de mannelijke jongen ook bijtijds bij de moeder weg. Vanaf 4/5 weken zijn jonge cavia’s al geslachtsrijp. Sommige uitzonderingen zelfs al met 3,5 weken. Hou dus goed in de gaten of de balletjes van de jonge beertjes al zijn ingedaald. Idealiter haal je de jongen (niet allemaal tegelijk, afbouwen is beter, te beginnen met de beertjes) bij de moeder weg als ze 4 weken oud zijn en zo’n 300 gram wegen. Ze eten dan zelfstandig en drinken nog maar heel weinig melk.
Voorwaarden van Stichting Bedenk
U kunt alleen cavia’s bij ons adopteren als wij ervan overtuigd zijn dat u voldoet aan onze voorwaarden en goed voor de dieren zult zorgen.
- Een cavia laten wij nooit alleen adopteren. Zoals hierboven uitgelegd zijn het groepsdieren. Heb je al een cavia en wil je er een maatje bij? Dan kunnen we jouw cavia koppelen aan een van onze asielcavia’s.
- De cavia’s moeten voldoende ruimte hebben. Het is prettig als je een foto van je hok meeneemt en de maten weet. Wij vinden dat twee cavia’s een hok van minimaal 120×50 cm nodig hebben. Voor twee beertjes liever groter. Het gaat hierbij om aaneengesloten loopruimte, verdiepingen zijn leuk, als er maar minimaal 120×50 cm aaneengesloten loopruimte is op een van de verdiepingen. En groter is natuurlijk altijd beter.
- Je moet bereid zijn om goed voer, dierenartskosten etc. te betalen. De cavia’s zijn bij ons nagekeken door onze vaste dierenarts bij Merels Dierenkliniek, als kort na de adoptie blijkt dat er toch iets mis is zijn wij uiteraard bereid om over de kosten te praten. Als je een cavia adopteert met een chronische aandoening, dan stellen wij je daarvan op de hoogte en ga je akkoord met de extra kosten die dit met zich mee kan brengen.
- Wij verkopen geen cavia’s om mee te fokken. Meestal laten wij beertjes castreren. Soms doen wij dit niet, als er bijvoorbeeld al twee ongecastreerde beertjes samen zitten die goed samen gaan en ook alleen samen uitgeplaatst worden.
Koppelen van cavia’s
Heb je al een cavia en wil je er een cavia bij? Dan koppelen we de cavia’s in eerste instantie bij ons. Je neemt dan jouw cavia mee naar ons. Ondertussen zorg je ervoor dat het verblijf thuis helemaal is schoongemaakt en zo min mogelijk naar jouw eigen cavia ruikt (schoonmaakazijn is hiervoor bijvoorbeeld goed geschikt). Wellicht kun je zelfs de inrichting wat aanpassen. Wij trekken er vervolgens 1 uur voor uit om de cavia’s bij ons op voor beiden neutraal terrein samen te zetten.
We kijken hoe de cavia’s op elkaar reageren en of we verwachten dat de dieren goede maatjes kunnen worden. Bij twijfel kunnen de dieren ook een paar dagen of langer bij ons blijven. Hier rekenen wij geen extra kosten voor. Gaat het goed? Dan kunnen de dieren samen in 1 reismand mee naar huis, deze kan desgewenst bij ons geleend worden. Natuurlijk zijn wij altijd bereikbaar voor nazorg en advies. En mocht onverhoopt blijken dat het toch helemaal niet goed gaat, dan kan de asielcavia altijd terug worden gebracht en kunnen we het met een ander proberen of krijg je je geld terug.
Op onze website onder asiel / baasje gezocht kun je alvast kijken welke cavia goed bij jouw cavia zou passen. De beste combinatie is een ex-beer met een zeug, dat gaat in 95% van de gevallen goed. Twee zeugen samen kan meestal ook, dat gaat in 80% van de gevallen goed. Twee beertjes samen gaat in 50% van de gevallen goed. Wil je meer dan 2 cavia’s, dan adviseren wij maximaal 1 ex-beer op de groep te zetten. Natuurlijk moeten de karakters ook overeenkomen, niet iedere cavia vindt iedere cavia leuk, daarom is het koppelen ook zo belangrijk om te kijken of de dieren wel overeen komen.
Gemiddeld duurt het wel 1 tot 2 weken voor de cavia’s volledig aan elkaar gewend zijn. Kijk dus niet gek op als de cavia’s elkaar in het begin nog veel achterna zitten en op elkaar rijden. De alarmbellen gaan rinkelen als ze elkaar verwonden en/of er na 2 weken nog steeds continue op elkaar gereden wordt en/of wild achter elkaar aan gezeten wordt.
Gebruikte bronnen: het boek ‘De Gelukkige Cavia’ van Bernice Muntz.