Ratten - Stichting BEDENK

Ratten zijn knaagdieren, behorend tot de familie van de muisachtigen. Het zijn zowel prooidieren als jagers. De tamme rat is de gedomesticeerde vorm van de wilde bruine rat (van oorsprong afkomstig uit Oost-Azië) en stamt af van voor gevechten ingezette ratten en laboratoriumratten. In laboratoria worden ratten veel gebruikt vanwege hun genetische overeenkomsten met de mens. Ratten zijn intelligente dieren die in groepen leven. Het solitair houden van een rat kan gedragsproblemen veroorzaken. Ze worden gemiddeld tussen de 21 en 29 cm lang, hun staart is tussen 15 en 23 cm lang. Mannetjes wegen in het algemeen 450 tot 700 gram en vrouwtjes 300 tot 500 gram. Ze worden gemiddeld twee tot drie jaar oud.

Aanschaf

Tamme ratten komen graag bij je zitten, zijn actief, speels en nieuwsgierig. Dit maakt ze vaak ook leukere huisdieren voor kinderen. Maar let op, het blijven kleine diertjes waar voorzichtig mee omgesprongen moet worden. Bovendien moet een ouder bereid zijn de verzorging ervan over te nemen als de kinderen erop uitgekeken zijn. Wij raden af om ratten te kopen bij de meeste dierenwinkels en tuincentra, deze dieren zijn namelijk vaak afkomstig uit de broodfok. Bij broodfok wordt niet naar erfelijke gezondheid gekeken en de dieren worden onder erbarmelijke omstandigheden gefokt wat ze vaak schuw maakt voor mensen.

Het beste koop je ratten bij een rattery waar wel goed naar erfelijke factoren wordt gekeken, waar verantwoord gefokt wordt (niet teveel nestjes achter elkaar bij 1 moeder) en de dieren in huiselijke kring opgroeien. Ook in de opvang komen regelmatig leuke tamme ratten terecht waarvan het karakter inmiddels bekend is. Ratten zijn groepsdieren, het is daarom bij aanschaf aan te raden om bijvoorbeeld twee of meer broertjes of zusjes uit hetzelfde nest te nemen. Veel mensen vinden dat je mannelijke ratten meer ruikt dan vrouwelijke ratten, daar staat dan wel weer tegenover dat mannen over het algemeen iets knuffeliger zijn.

Verder is er een grote variëteit in ratten. Ze zijn er in verschillende kleuren, tekeningen, vachtsoorten en uiterlijkheden. Er zijn ratten in zwart, grijs, wit, bruin, berkentekening, japannertekening, met dumbo oren, ratten zonder staart, kale ratten, ratten met een gekrulde vacht (fuzz) etc. Op verschillende websites kun je hier meer over vinden.

Huisvesting

Een kooi voor twee ratjes moet minstens 80cm breed x 50cm diep x 60cm hoog zijn. Groter is natuurlijk altijd beter. En bij meer dan twee ratjes heb je natuurlijk ook meer ruimte nodig. Ratten zijn speels en actief hebben die ruimte ook echt nodig om te spelen en te ravotten, bovendien zullen ratten in een te kleine kooi vaker ruzie hebben. Het is prettig als de kooi in een veel gebruikte ruimte staat, dat vinden ze gezelliger en zelf heb je er zo ook meer plezier van. Verder is het belangrijk dat de kooi niet in het volle zonlicht staat of op de tocht. Tocht kan er bij ratten snel voor zorgen dat ze luchtwegproblemen krijgen. Een traliekooi met horizontale tralies en een tralieafstand van maximaal 1 cm voor volwassen ratten (0,8 cm voor jonge ratten) is ideaal. Ze zullen de tralies veel gebruiken om te klimmen. Je maakt ze ook blij met allerlei hangmatten, papegaaien- of frettenspeelgoed, wc rollen, lege tissuedoos, spoetniks, huisjes, buizen, spiralen en een loopmolentje met een doorsnede van minstens 27 cm om te voorkomen dat ze een kromme rug krijgen van het gebruik.

Voeding

Ratten zijn alleseters en hebben behoefte aan voldoende eiwitten (dit hoeven niet perse dierlijke eiwitten te zijn). De speciale rattenvoeders in de dierenwinkel zijn doorgaans voldoende. Veel standaard voer is gemengd voeder. Let hierbij op dat ze wel alles opeten en niet alleen het lekkers eruit halen. Desnoods laat je het bakje gewoon wat langer staan. Ook leuk is om het voer door het hok te strooien of op meerdere momenten op de dag voer te geven, zo gaan ze zich minder snel vervelen.

Verse groenten en fruit zijn ook prima als extraatje (ter grootte van maximaal een dobbelsteentje per dag). Bijvoorbeeld een stukje appel, peer, banaan, andijvie, broccoli, wortel. Daarnaast vinden ze een gekookt ei , een hondenbrokje, meelwormpje of droog stukje brood ook heerlijk. Let wel op: de suikers in fruit en de nattere groentesoorten kunnen dunnere ontlasting veroorzaken, koolsoorten kunnen gaan gisten in de buik en een teveel aan vooral dierlijke eiwitten veroorzaken meer kans op tumoren (want voor groei). Het voordeel van harde lekkernijen is dat de tanden hierop goed afslijten.

Het spreekt voor zich, maar chocola, drop, chips, snoep en koek moet je absoluut niet geven. Dit is ongezond en vaak te zout. Beste is daarom ook om geen kattenbrokjes te geven. Omdat kattenbrokjes veel zouter zijn dan hondenbrokjes. Geef ook absoluut geen lik/knaagsteen! Hier zit teveel kalk en zout in met alle gevolgen van dien.

Weetjes

Ratten kunnen tot wel 150 keer beter horen dan mensen.
Ratten kunnen goed springen tot wel 1,2 meter ver en 75 centimeter hoog.
Til een rat nooit aan de staart op, dat doet pijn. En nog erger, hierdoor gaat de rat draaien en kan het vlees van het bot afscheuren.
Rood traan- en neusvocht heet profyrine en wordt afgescheiden door de Hardense klier als de rat niet lekker in zijn vel zit.
Ratten zweten niet, ze reguleren hun lichaamstemperatuur via bloedvaten die in hun staart lopen.
Ratten gebruiken hun staart om hun evenwicht te bewaren.
Ratten zien de kleur rood niet, en de andere kleuren die zij zien zijn vermoedelijk minder intens. Zij zien echter wel ultraviolette kleuren die de mens niet kan waarnemen.
Ratten zijn goede zwemmers. In de zomer een bakje water neerzetten met eventueel wat schijfjes komkommer erin vinden veel ratten erg leuk, laat ze wel zelf kiezen of ze erin willen of niet en maak ze daarna goed droog.

Voortplanting

Babyratjes zijn natuurlijk hartstikke schattig, dat vinden wij ook. Maar toch zijn wij ernstig tegen het zomaar fokken van ratten. Bij verantwoord fokken komt een hoop kijken en moet dus ook overgelaten worden aan professionals. Die weten welke ratten met elkaar gekruist kunnen worden en wat ze moeten doen wanneer het onverhoopt mis gaat. Helaas gebeurd het nog steeds erg vaak dat mensen een nestje nemen ‘voor de kinderen’, ‘omdat het zo leuk is’ ‘omdat mijn ratje dat eens meegemaakt moet hebben’. Mensen vergeten daarbij het belang van het dier en dat een dier geen mens is. Ratten beleven geen plezier aan seks (alleen mensen en dolfijnen hebben genotsgebieden hiervoor), en ook voor een rat is een bevalling een pijnlijke zaak, waarbij er, in handen van onkundige mensen, ook nog eens van alles mis kan gaan.

Helaas komen ‘oeps’ nestjes ook nog steeds erg vaak voor. Meestal zijn ratten gekocht in een dierenwinkel of bij een particulier waar men niet goed heeft gezien of het ratje een man of een vrouw is. Of zijn de dieren te laat op geslacht uit elkaar gehaald. Een vrouwtje is een keer in de vier tot vijf dagen vruchtbaar, dit wordt ‘flapperig’ genoemd omdat ze dan erg springerig zijn en veel met hun oren flapperen. Het mannetje doet eerst enkele schijnbevruchtingen en daarna een werkelijke dekking met zaadlozing. De draagtijd van een rat is ongeveer 22 dagen en een nestje bestaat uit 6 tot 12 jongen (maar ook 16 jongen komt geregeld voor). Babyratjes worden rittens genoemd en worden kaal en blind geboren.

Wat te doen als je ineens een nestje vindt? In ieder geval zo snel mogelijk man en vrouw uit elkaar halen. De man kan meteen na de bevalling de vrouw al weer dekken. Om nog niet te spreken van de jonge ratjes die straks geslachtsrijp worden. Het is ongezond als een vrouwtje voor ze volgroeid is (met 3 a 4 maanden) al een nestje heeft en (te)veel nestjes achter elkaar is ook niet goed. Op internet is veel informatie te vinden over het verzorgen van de moeder en de jonge ratjes, zorg dat je zo goed mogelijk geïnformeerd bent. Al vanaf dag 2 kun je de rittens aan je handen laten wennen. Vanaf de 8e dag krijgen ze beharing en na 2 weken gaan de oogjes open. Als ze 3 weken oud zijn beginnen ze zelfstandig te eten, maar ze krijgen nog moedermelk tot ze 4 a 5 weken oud zijn. Het is verstandig om de mannetjes (die niet achterlopen in groei) met 4,5 week te scheiden van de moeder, aangezien ze met 5 weken al geslachtsrijp worden. Vrouwtjes zijn ongeveer met 5 a 6 weken geslachtsrijp.

Onze samenwerking met Rattery Blue Moon

Stichting BEDENK is opgericht door de eigenaar van Rattery Blue Moon: Marina Terwijn. Marina fokt sinds 1995 op verantwoorde wijze met ratten en is dan ook onze vraagbaak in alle ratten aangelegenheden. Lastige opvangertjes komen regelmatig bij haar terecht om te socialiseren en zij helpt met het zoeken van geschikte baasjes voor bepaalde ratten. Het kan dus soms zijn dat de ratjes die je wilt adopteren gehuisvest zijn bij Blue Moon en daar opgehaald moeten worden. Blue Moon zit in Haarlem Oost. Zie http://ratterybluemoon.nl/

Onze voorwaarden

U kunt alleen ratten bij ons adopteren als wij ervan overtuigd zijn dat u voldoet aan onze voorwaarden en goed voor de dieren zult zorgen.

Een rat laten wij nooit alleen adopteren. Zoals hierboven uitgelegd zijn het groepsdieren. Heb je al een rat en wil je er een maatje bij? Dan kunnen we jouw rat koppelen aan een van onze asielratjes.
De ratten moeten voldoende ruimte hebben. Het is prettig als je een foto van je hok meeneemt en de maten weet. Wij vinden dat twee ratten altijd de beschikking moeten hebben over een hok van minimaal 80 x 50 x60 cm. Dit is echt minimaal, dus groter is altijd beter.
Je moet bereid zijn om goed voer, dierenartskosten etc. te betalen. De ratten zijn bij ons nagekeken door onze vaste dierenarts bij Merels Dierenkliniek of door Rattery Blue Moon, als kort na adoptie blijkt dat er toch iets mis is zijn wij uiteraard bereid om over de kosten te praten. Als je een rat adopteert met een chronische aandoening, dan stellen wij je daarvan op de hoogte en ga je akkoord met de extra kosten die dit met zich mee kan brengen.
Wij willen niet dat er met de dieren die bij ons vandaan komen wordt gefokt. Van de meeste dieren is de achtergrond onbekend. Wat fokken sowieso onverantwoord maakt. En bovendien zitten er al genoeg (ook jonge) ratten in de verschillende opvangen in Nederland.

Koppelen

Heb je al een rat en wil je er een rat bij? Dan koppelen we de ratten in eerste instantie bij ons. Je neemt dan jouw ratje mee naar ons. Ondertussen zorg je ervoor dat het verblijf thuis helemaal is schoongemaakt en zo min mogelijk naar jouw eigen ratje ruikt (schoonmaakazijn is hiervoor bijvoorbeeld goed geschikt). Ook aan te raden is om de inrichting wat aan te passen.
Wij trekken er vervolgens 1 uur voor uit om de ratten bij ons op voor beiden neutraal terrein samen te zetten. Soms is dit gewoon op de bank bij het baasje. We kijken hoe de ratten op elkaar reageren en of we verwachten dat de dieren goede maatjes kunnen worden. Bij twijfel kunnen de dieren ook een paar dagen of langer bij ons blijven. Hier rekenen wij geen extra kosten voor. Gaat het goed? Dan kunnen de dieren samen in 1 reismand mee naar huis, deze kan desgewenst bij ons geleend worden.

Natuurlijk zijn wij altijd bereikbaar voor nazorg en advies. En mocht onverhoopt blijken dat het toch helemaal niet goed gaat, dan kan de asielrat altijd terug worden gebracht en kunnen we het met een ander proberen of krijg je je geld terug.
Op onze website onder baasje gezocht kun je alvast kijken welk ratje goed bij jouw ratje zou passen. Dames gaan bij dames en heren bij heren. Wij hebben bijna nooit gecastreerde mannen in de opvang.

Natuurlijk moeten de karakters ook overeenkomen, niet iedere rat vindt iedere rat leuk, daarom is het koppelen ook zo belangrijk om te kijken of de dieren wel overeen komen. Gemiddeld duurt het wel 1 tot 2 weken voor de ratjes volledig aan elkaar gewend zijn. Kijk dus niet gek op als de ratjes elkaar in het begin nog veel achterna zitten en er eens eentje ondersteboven word gelegd. De alarmbellen gaan rinkelen als ze elkaar verwonden en/of er na 2 weken nog steeds veel onrust is.

Gebruikte bronnen: www.licg.nl; www.tammeratten.nl; www.allesoverratten.nl; www.wikipedia.org